Wrzesień i październik to co roku pora wzmożonej aktywności wydawniczej i zawsze wtedy pojawia się kilka prawdziwych perełek. Tym razem - dominuje literatura piękna. Zapraszam.
Zaczynamy z grubej rury, czyli od pierwszego pełnego wydania opowiadań Kurta Vonneguta. (Choć nie przestaje mnie zastanawiać, na czym polega w takiej sytuacji "wybór", którego dokonali wg okładki redaktorzy). Ale nieważne. Vonnegut to jedno z moich wielkich czytelniczych zaniedbań i choć pierwszeństwo ma patrząca na mnie z wyrzutem Kocia kołyska, to nieobecność Opowiadań wszystkich w tym zestawieniu byłaby olbrzymim przeoczeniem.
Dalej mamy tylko więcej (u)znanych autorów. Głośno będzie z pewnością wokół najnowszej powieści Harukiego Murakamiego - Śmierci Komandora (a konkretnie jej pierwszego tomu). Choć od dawna twierdzę, że z nierealistycznymi utworami Japończyka średnio mi po drodze, to opis tego zaskakująco mnie przekonuje. A nuż polubię tego autora w całości? Najnowszej powieści kolejnego pisarza za to na pewno nie przeczytam w najbliższym czasie, bo również znajduje się na mojej liście wstydu. Mowa o Wiesławie Myśliwskim, którego Ucho igielne pojawi się na półkach księgarń już w połowie nadchodzącego miesiąca. Trzecia to powieść to wznowienie i to chyba nie aż tak długo oczekiwane. Ja jednak postanowiłam je kupić i wreszcie zapoznać się z tą najbardziej znaną powieścią obcego mi noblisty. Mowa o Johnie Maxwellu Coutzeem i Hańbie.
Skoro jesteśmy przy wznowieniach, to Wydawnictwo Poznańskie reaktywuje swoją Serię Dzieł Pisarzy Skandynawskim i rozpoczyna z grubej rury książką nominowaną do zeszłorocznego Międzynarodowego Bookera, czyli Niewidzialnymi Roya Jacobsena. Wiecie na pewno, że uwielbiam tę nagrodę, a opis samej powieści brzmi intrygująco. Kolejna książka pojawi się również w serii, choć nieformalnej. Od tego roku Państwowy Instytut Wydawniczy zaczął publikować XX-wieczne dzieła literatury japońskiej, a Jestem, tęsknię, mówię to pierwsze niewznowienie po Złotej masce Yukio Mishimy i Dzienniku szalonego starca Junichiro Tanizakiego. Autorka, Yuko Tsushima, to córka innego wybitnego pisarza, Osamu Dazaiego, którego Zatracenie uważam za jedną z najlepszych rzeczy, jakie przeczytałam w zeszłym roku. Pisarka w swoich opowiadaniach poruszała wątki autobiograficzne, co, wobec jej obfitującego w tragedie życia, zwiastuje arcyciekawą lekturę. Rozświetlona jama. Dziennik sanatoryjny to też książka tłumaczona wiele lat po swojej premierze. Max Blecher to podobno jeden z najważniejszych pisarzy rumuńskich XX wieku, a w jednej z dyskusji ktoś określił go jako "mrocznego Brunona Schulza" i to jedno określenie powinno dla mnie wystarczyć.
Wróćmy jednak do współczesności. Książką, na którą najbardziej czekam w tym miesiącu, jest bezdyskusyjnie Kwiat wiśni i czerwona fasola trzeciego już Japończyka w tym zestawieniu, czyli Duriana Sukegawy. Możecie kojarzyć film o tym samym temacie - film, który kocham miłością wielką i czułą, a o którym dopiero niedawno dowiedziałam, że powstał na podstawie powieści. Nie mogę się doczekać, by sprawdzić, czy jest równie dobra, jak jej ekranizacja. Książka ukaże się w Serii z żurawiem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego wraz z jeszcze jedną pozycją. Mowa o Cesarskim zegarmistrzu Christopha Ransmayra, (jego Latająca góra znalazła się w tym roku wśród nominowanych do International Man Booker Prize) którą mam już w swoich rękach. Fabuła zapowiada się fascynująco, dlatego mam nadzieję, że nie wyjdzie z tego pseudofilozoficznego ani przeegzotyzowanego. Tego samego dnia Cesarski zegarmistrz przyszły do mnie Małe ogniska Celeste Ng - amerykański bestseller, który możecie kojarzyć pod oryginalnym (i, nie ukrywajmy. dużo bardziej intrygującym) tytułem Little Fires Everywhere. I tu również mam swoje "wielkie nadzieje": aby powieść nie okazała się tylko przereklamowaną obyczajówką o przedmieściach. O wszystkich tych trzech książkach przeczytacie na blogu w październiku.
Ostatnia powieść ładnie łączy nam fiction z literaturą faktu, dotyczy ona bowiem prawdziwych osób i zdarzeń. Bakhita dotyka wielu tematów, na lekturę o których zawsze znajdę czas: niewolnictwo, rasizm, wiarę i religię. Powieści inspirowane życiem prawdziwych kobiet są ostatnio (ale czy tylko ostatnio?) bardzo popularne - sama właśnie skończyłam takową, czyli Grace i Grace Margaret Atwood - i bywają wśród zarówno miałkie czytadła, jak i pozycje o wysokich walorach czytelniczych. Udział tej w finale Nagrody Goncourtów każe mi kwalifikować ją w drugiej grupie i wiązać z nią spore czytelnicze oczekiwania.
A co tam w nonfiction? Dwie arcydobrze się zapowiadające pozycje. Na Josepha Conrada i narodziny globalnego świata czekałam chyba od pół roku, bo wtedy pojawił się wśród zapowiedzi Wydawnictwa Poznańskiego. Lubię Conrada, lubię takie "nieczyste" biografie łączone z reportażem czy esejem i ciekawi mnie temat globalizmu oraz kolonializmu. Poza tym pamiętam wywiad z autorką, który ukazał się w tym roku w dodatku specjalnym do Tygodnika Powszechnego dotyczącym Festiwalu Conrada. Maya Jasanoff zawarła w nim wiele ciekawych uwag i chcę się dowiedzieć, jak rozwinęła je w książce.
Dużo obiecuję sobie też po Służących do wszystkiego, czyli książce o damskich służących Polsce pierwszej połowy XX wieku. W okresie obsesji na punkcie Downton Abbey czytałam pozycję o służbie w epoce edwardiańskiej: Pod schodami (dla ciekawych: z perspektywy nie polecam, to wprowadzenie do wprowadzenie, ciekawsze rzeczy znajdziecie w dostępnych za darmo w Internecie) i bardzo cieszę się, że powstało coś podobnego typowo o Polsce. Do czytania z Aleją włókniarek.
Nie byłabym sobą, gdybym nie dorzuciła reportaży z wydawnictwa Czarne. Autor Burana. Kirgiz wraca na koń zgodnie z tytułem wraca w miejsca odwiedzone przez Ryszarda Kapuścińskiego podczas tworzenia Kirgiz schodzi z konia i obserwuje, jak teraz wygląda życie mieszkańców Azji Centralnej, natomiast Marcelina Szumer-Brysz jedzie do obleganej ostatnio przez polskich reporterów Turcji. Wróżąc z fusów nie zapowiada się na pozycję diametrialnie różną w swoim charakterze od Zabójcy z miasta moreli (wznowionego ostatnio jako Merhaba) czy Rzezi na Tarlabasi, ale to na tyle fascynujący kraj, że z pewnością dostarczył świeżego materiału na kolejną porcję dobrych reportaży. Ja sama polecam Waszej uwadze ciekawą ze względu na osobistą perspektywę Słodko-gorzką ojczyznę Necli Kelek.
A na deser książka z gatunku "brzmi super, ale nigdy nie przeczytam", czyli kulturoznawczy esej o tym, jak reagujemy na zderzenie z nowoczesnością i popkulturą: Wywracanie kultury Rafała Księżyka.
Znaleźliście coś dla siebie?
Marta
Dalej mamy tylko więcej (u)znanych autorów. Głośno będzie z pewnością wokół najnowszej powieści Harukiego Murakamiego - Śmierci Komandora (a konkretnie jej pierwszego tomu). Choć od dawna twierdzę, że z nierealistycznymi utworami Japończyka średnio mi po drodze, to opis tego zaskakująco mnie przekonuje. A nuż polubię tego autora w całości? Najnowszej powieści kolejnego pisarza za to na pewno nie przeczytam w najbliższym czasie, bo również znajduje się na mojej liście wstydu. Mowa o Wiesławie Myśliwskim, którego Ucho igielne pojawi się na półkach księgarń już w połowie nadchodzącego miesiąca. Trzecia to powieść to wznowienie i to chyba nie aż tak długo oczekiwane. Ja jednak postanowiłam je kupić i wreszcie zapoznać się z tą najbardziej znaną powieścią obcego mi noblisty. Mowa o Johnie Maxwellu Coutzeem i Hańbie.
Skoro jesteśmy przy wznowieniach, to Wydawnictwo Poznańskie reaktywuje swoją Serię Dzieł Pisarzy Skandynawskim i rozpoczyna z grubej rury książką nominowaną do zeszłorocznego Międzynarodowego Bookera, czyli Niewidzialnymi Roya Jacobsena. Wiecie na pewno, że uwielbiam tę nagrodę, a opis samej powieści brzmi intrygująco. Kolejna książka pojawi się również w serii, choć nieformalnej. Od tego roku Państwowy Instytut Wydawniczy zaczął publikować XX-wieczne dzieła literatury japońskiej, a Jestem, tęsknię, mówię to pierwsze niewznowienie po Złotej masce Yukio Mishimy i Dzienniku szalonego starca Junichiro Tanizakiego. Autorka, Yuko Tsushima, to córka innego wybitnego pisarza, Osamu Dazaiego, którego Zatracenie uważam za jedną z najlepszych rzeczy, jakie przeczytałam w zeszłym roku. Pisarka w swoich opowiadaniach poruszała wątki autobiograficzne, co, wobec jej obfitującego w tragedie życia, zwiastuje arcyciekawą lekturę. Rozświetlona jama. Dziennik sanatoryjny to też książka tłumaczona wiele lat po swojej premierze. Max Blecher to podobno jeden z najważniejszych pisarzy rumuńskich XX wieku, a w jednej z dyskusji ktoś określił go jako "mrocznego Brunona Schulza" i to jedno określenie powinno dla mnie wystarczyć.
Wróćmy jednak do współczesności. Książką, na którą najbardziej czekam w tym miesiącu, jest bezdyskusyjnie Kwiat wiśni i czerwona fasola trzeciego już Japończyka w tym zestawieniu, czyli Duriana Sukegawy. Możecie kojarzyć film o tym samym temacie - film, który kocham miłością wielką i czułą, a o którym dopiero niedawno dowiedziałam, że powstał na podstawie powieści. Nie mogę się doczekać, by sprawdzić, czy jest równie dobra, jak jej ekranizacja. Książka ukaże się w Serii z żurawiem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego wraz z jeszcze jedną pozycją. Mowa o Cesarskim zegarmistrzu Christopha Ransmayra, (jego Latająca góra znalazła się w tym roku wśród nominowanych do International Man Booker Prize) którą mam już w swoich rękach. Fabuła zapowiada się fascynująco, dlatego mam nadzieję, że nie wyjdzie z tego pseudofilozoficznego ani przeegzotyzowanego. Tego samego dnia Cesarski zegarmistrz przyszły do mnie Małe ogniska Celeste Ng - amerykański bestseller, który możecie kojarzyć pod oryginalnym (i, nie ukrywajmy. dużo bardziej intrygującym) tytułem Little Fires Everywhere. I tu również mam swoje "wielkie nadzieje": aby powieść nie okazała się tylko przereklamowaną obyczajówką o przedmieściach. O wszystkich tych trzech książkach przeczytacie na blogu w październiku.
Ostatnia powieść ładnie łączy nam fiction z literaturą faktu, dotyczy ona bowiem prawdziwych osób i zdarzeń. Bakhita dotyka wielu tematów, na lekturę o których zawsze znajdę czas: niewolnictwo, rasizm, wiarę i religię. Powieści inspirowane życiem prawdziwych kobiet są ostatnio (ale czy tylko ostatnio?) bardzo popularne - sama właśnie skończyłam takową, czyli Grace i Grace Margaret Atwood - i bywają wśród zarówno miałkie czytadła, jak i pozycje o wysokich walorach czytelniczych. Udział tej w finale Nagrody Goncourtów każe mi kwalifikować ją w drugiej grupie i wiązać z nią spore czytelnicze oczekiwania.
A co tam w nonfiction? Dwie arcydobrze się zapowiadające pozycje. Na Josepha Conrada i narodziny globalnego świata czekałam chyba od pół roku, bo wtedy pojawił się wśród zapowiedzi Wydawnictwa Poznańskiego. Lubię Conrada, lubię takie "nieczyste" biografie łączone z reportażem czy esejem i ciekawi mnie temat globalizmu oraz kolonializmu. Poza tym pamiętam wywiad z autorką, który ukazał się w tym roku w dodatku specjalnym do Tygodnika Powszechnego dotyczącym Festiwalu Conrada. Maya Jasanoff zawarła w nim wiele ciekawych uwag i chcę się dowiedzieć, jak rozwinęła je w książce.
Dużo obiecuję sobie też po Służących do wszystkiego, czyli książce o damskich służących Polsce pierwszej połowy XX wieku. W okresie obsesji na punkcie Downton Abbey czytałam pozycję o służbie w epoce edwardiańskiej: Pod schodami (dla ciekawych: z perspektywy nie polecam, to wprowadzenie do wprowadzenie, ciekawsze rzeczy znajdziecie w dostępnych za darmo w Internecie) i bardzo cieszę się, że powstało coś podobnego typowo o Polsce. Do czytania z Aleją włókniarek.
Nie byłabym sobą, gdybym nie dorzuciła reportaży z wydawnictwa Czarne. Autor Burana. Kirgiz wraca na koń zgodnie z tytułem wraca w miejsca odwiedzone przez Ryszarda Kapuścińskiego podczas tworzenia Kirgiz schodzi z konia i obserwuje, jak teraz wygląda życie mieszkańców Azji Centralnej, natomiast Marcelina Szumer-Brysz jedzie do obleganej ostatnio przez polskich reporterów Turcji. Wróżąc z fusów nie zapowiada się na pozycję diametrialnie różną w swoim charakterze od Zabójcy z miasta moreli (wznowionego ostatnio jako Merhaba) czy Rzezi na Tarlabasi, ale to na tyle fascynujący kraj, że z pewnością dostarczył świeżego materiału na kolejną porcję dobrych reportaży. Ja sama polecam Waszej uwadze ciekawą ze względu na osobistą perspektywę Słodko-gorzką ojczyznę Necli Kelek.
A na deser książka z gatunku "brzmi super, ale nigdy nie przeczytam", czyli kulturoznawczy esej o tym, jak reagujemy na zderzenie z nowoczesnością i popkulturą: Wywracanie kultury Rafała Księżyka.
Znaleźliście coś dla siebie?
Marta
(opisy i zdjęcia okładek pochodzą ze stron wydawnictw)
"Opowiadania wszystkie"Kurt Vonnegut
red. Jerome Klinkowitz, Dan Wakefield
tł. Jolanta Kozak, Izabela Matuszewska, Robert Sudół, Andrzej Szulc, Zofia Uhrynowska, Elżbieta Zychowicz
Albatros
17.10
PIERWSZY KOMPLETNY ZBIÓR KRÓTKICH FORM LITERACKICH AUTORSTWA KURTA VONNEGUTA, JEDNEGO Z NAJGENIALNIEJSZYCH PISARZY XX WIEKU.
Ponad połowa utworów Vonneguta to krótkie formy, które jednak nigdy dotąd nie zostały zebrane. W tomie Opowiadania wszystkie pogrupowano tematycznie dziewięćdziesiąt osiem opowiadań napisanych między 1941 a 2007 rokiem. Znalazły się wśród nich zarówno teksty wcześniej publikowane w rozmaitych antologiach, jak i te, które do tej pory wyszły jedynie w czasopismach lub w internecie.
Pięć opowiadań mistrza ukaże się drukiem po raz pierwszy.
Ich wyboru dokonali wieloletni przyjaciele autora i wykładowcy akademiccy, Dan Wakefield i Jerome Klinkowitz, a zebrane historie prezentują pełną gamę atrybutów Vonneguta: dowcip, humor, inteligencję, głęboki humanitaryzm i artyzm.
TEN ZBIÓR TO NIEZWYKŁA UCZTA DLA ZNAWCÓW LITERATURY, WIERNYCH FANÓW I NOWYCH CZYTELNIKÓW TEGO AUTORA.
"Śmierć Komandora. Tom 1. Pojawia się idea"
Haruki Murakami
Muza
17.10
W Hong Kongu została uznana za nieprzyzwoitą, ocenzurowana i zakazana dla czytelników poniżej 18 roku życia. W Japonii w środowisku skrajnej prawicy wywołała oskarżenia wobec Harukiego Murakamiego o zdradę narodową, choć jednocześnie została okrzyknięta jednym z największych dokonań tego pisarza. „Śmierć Komandora” to obszerna dwutomowa powieść, na którą fani Murakamiego czekali aż pięć lat.
Żona malarza w średnim wieku porzuca go – z dnia na dzień. Podobnie, z dnia na dzień, on sam podejmuje decyzję, by wyprowadzić się z domu. Rezygnuje ze zleceń, wsiada w samochód i przez parę miesięcy włóczy się po północno-wschodniej części wyspy Honsiu. Gdy zmęczony tułaczką wraca do Tokio i prosi przyjaciela o nocleg, ten ma mu do zaoferowania coś znacznie lepszego: opuszczony dom w górach należący do jego ojca, sławnego malarza. W nowym, inspirującym otoczeniu bohater zamierza wieść spokojne życie poświęcone twórczości – korzysta z pracowni mistrza, zaczyna prowadzić lekcje malarstwa w pobliskiej Odawarze i wdaje się w niewiele znaczące romanse. Dom ten dla bohatera powieści stanie się epicentrum przemiany i szczególnej formy odrodzenia – i w sztuce, i w życiu. Pierwszym epizodem tej przemiany będzie odnalezienie na strychu nieznanego obrazu starego mistrza: niemal wiernego odtworzenia sceny zabójstwa Komandora z „Don Giovanniego”.
Od momentu tego odkrycia realistyczna narracja zaczyna się stopniowo przeplatać z surrealistycznymi wątkami, a fabułę zaludniają niezwykłe postaci, które uosabiają symbole, idee i metafory. Murakami z lekkością kreśli niezwykłe wizerunki swoich bohaterów, subtelne podważając granicę między marzeniem i rzeczywistością.
"Ucho igielne"
Wiesław Myśliwski
Znak
15.10
Ucho Igielne to poruszająca medytacja nad ludzkim losem, pamięcią i historią, zagadkowością intymnych relacji, a przede wszystkim nad tajemnicą spotkania młodości i starości. W powieści Myśliwskiego jak w lustrze odbija się kawał polskiej historii ze wszystkim, co w niej dramatyczne, bolesne, przemilczane i niewypowiedziane. Przede wszystkim jednak jest to rzecz o tym, jak upływający czas odciska piętno na ludzkim doświadczaniu siebie i świata. Piękna, głęboka literatura, w której przenikliwość obserwacji i swoista czułość wobec człowieka splatają się z wymiarem symbolicznym.
"Hańba"
John Maxwell Coetzee
tł. Michał Kłobukowski
Znak
01.10 (wznowienie)
David Lurie, europejski intelektualista, nie zamierza trzymać na wodzy swoich namiętności, gdy na jego drodze staje kolejna atrakcyjna kobieta. Tym razem za romans ze studentką przyjdzie mu jednak słono zapłacić. Wykluczony z dystyngowanego uniwersyteckiego świata szuka schronienia na afrykańskiej prowincji, gdzie mieszka jego córka. Erupcja brutalnego biologizmu, której ofiarami staną się David i Lucy, zweryfikuje ich pogląd na świat i wyobrażenie o samych sobie. Oboje zhańbieni, na różny sposób spróbują poradzić sobie z traumą.
"Niewidzialni"
Roy Jacobsen
tł. Iwona Zimnicka
Wydawnictwo Poznańskie
03.10
Nikt nie może opuścić wyspy, wyspa to miniaturowy kosmos, w którym gwiazdy śpią w trawie pod śniegiem. Zdarza się jednak, że ktoś podejmuje próbę.
Rodzina Barrøy jest biedna, ale na pewno nie brak jej odwagi i chęci przetrwania. Żyją z uprawy niewielkiej ziemi, mają trochę żywego inwentarza, łowią ryby i korzystają z tego, co fale wyrzucą na brzeg. Gdy dorastająca Ingrid decyduje się opuścić wyspę, nie zwiastuje to niczego dobrego.
„Niewidzialni” to powieść odznaczająca się uniwersalnością, prostotą i zrównoważeniem z jednej strony, z drugiej szokuje majestatem rodem z Szekspira w oślepiających opisach burz i sztormów. Umieszczając akcję na wysepce tak małej, że miejsca wystarcza tylko dla jednej rodziny, Jacobsen obnaża świat i pozbawia nas wszelkich złudzeń w marzeniach o utopii.
"Jestem, tęsknię, mówię"
Yūko Tsushima
PIW
25.10
„Jestem, mówię, tęsknię” (oryginalny tytuł „Watashi”, tzn. „Ja”) jest zbiorem opowiadań wybitnej japońskiej pisarki Yūko Tsushimy (1947-2016). Jest ona córką legendarnego pisarza Osamu Dazaia (1909-1948), który popełnił samobójstwo wraz z kochanką zaledwie rok po narodzinach córki. Gdy miała trzynaście lat, na zapalenie płuc zmarł jej starszy, cierpiący na zespół Downa brat. Przywiązanie i tęsknota za „nieobecnymi” jest jednym z głównych wątków twórczości Tsushimy, co wyraźnie odczuje czytelnik „Jestem, mówię, tęsknię”.
Jest to zbiór piętnastu refleksyjnych miniatur z narracją w pierwszej osobie, w których autorka wykorzystuje wątki autobiograficzne, wspomina bliskich: rodzeństwo, matkę, kolegów ze szkoły. Czasem są to wspomnienia sprzed wielu lat, czasem zdarzenia niedawne i dopiero one przywołują do pamięci te dawniejsze. Autorka odtwarza nastrój chwil, przywołuje obrazy postaci, które, choć same w sobie zwyczajne, w jakiś szczególny sposób utkwiły jej w pamięci, zadziałały na jej wyobraźnię. Tematyka wszystkich opowiadań związana jest ze śmiercią. Tsushima ukazuje umieranie i towarzyszące mu okoliczności, cierpienie po stracie i próby „odzyskania” utraconego.
Jest to pierwszy książkowy przekład Yūko Tsushimy w Polsce.
"Rozświetlona jama. Dziennik sanatoryjny"
Max Blecher
tł. Joanna Kornaś-Warwas
Książkowe Klimaty
20.10
"Rozświetlona jama. Dziennik sanatoryjny" to oszałamiająca opowieść o ciele, cierpieniu, chorobie i tajemniczych związkach snu, rzeczywistości oraz pisania. Ostatnie dzieło Maxa Blechera – jednego z najważniejszych pisarzy rumuńskich XX wieku – powstałe na podstawie rękopisów i wydane już po jego śmierci (po raz pierwszy w 1947 roku, zaś w pełniejszej wersji w 1971), daje nam szansę wniknięcia w intymny świat, w którym nie istnieje granica między tym, co zewnętrzne a tym, co wewnętrzne, a faktycznie liczy się „zawartość osobowości”, tkwiąca pod skórą każdego z nas.
"Kwiat wiśni i czerwona fasola"
Durian Sukegawa
tł. Dariusz Latoś
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
24.10
Sentaro, chłopak bez wykształcenia, z trudną przeszłością i pogrzebanymi marzeniami o karierze pisarza, pracuje w sklepiku z dorayaki - tradycyjnymi naleśnikami nadziewanymi słodką pastą z czerwonej fasoli. Niestety interes nie idzie tak dobrze jak powinien, a klienci rzadko zaglądają po słodkości. Na dodatek Sentaro czuje, że życie przecieka mu przez palce i tylko kwitnące wiśnie przypominają o upływie czasu.
Pewnego dnia próg jego sklepu przekracza staruszka Tokue, która potrafi przygotować doskonały farsz do dorayaki. Starsza pani zaczyna uczyć tej sztuki Senatro, a jej talent kulinarny i mądrość na zawsze odmieniają życie chłopaka. Gdy przeciwności losu i społeczne uprzedzenia wystawią ich relację na próbę, bohaterowie będą musieli odpowiedzieć na pytanie, co jest w ich życiu najważniejsze.
"Cesarski zegarmistrz"
Christoph Ransmayr
tł. Jacek St. Buras
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
03.10
Alister Cox, angielski zegarmistrz i twórca automatów, po tragicznej śmierci córki porzuca swoje rzemiosło i pogrąża się w rozpaczy. Szansę na wybawienie odnajduje w niespodziewanej propozycji – sam cesarz Chin prosi go, aby przybył do Zakazanego Miasta i stworzył trzy zegary, jakich jeszcze świat nie widział. Gdy jednak Cox trafia na dwór, zaproszenie i szczodre obietnice wszechwładnego monarchy okazują się czymś innym.
Cesarski zegarmistrz jest pełną maestrii powieścią o ojcowskiej miłości, wielkiej pasji i ambicji. To jednocześnie historia o zderzeniu odmiennych rzeczywistości – Wschodu i Zachodu – oraz o zetknięciu się zwykłego człowieka z władcą-bogiem, który pragnie stać ponad upływem czasu. Ransmayr tworzy zapierające dech w piersiach obrazy, snując jednocześnie filozoficzną refleksję nad upływającym czasem. Ta wyjątkowa powieść sprawia, że czas zdaje się płynąć inaczej.
"Małe ogniska"
Celeste Ng
tł. Anna Standowicz-Chojnacka
Papierowy Księżyc
03.10
W Shaker Heights, spokojnym, postępowym miasteczku na obrzeżach Cleveland, wszystko zostało zaplanowane – począwszy od rozkładu krętych dróg, przez kolory domów, na pełnych sukcesów życiu jego mieszkańców kończąc. A nikt nie uosabia lepiej ducha tego miejsca niż Elena Richardson, która uważa, że najważniejsze jest trzymanie się zasad.
Mia Warren – enigmatyczna artystka i samotna matka – wchodzi w ten zamknięty, idylliczny świat wraz ze swoją nastoletnią córką Pearl i wynajmuje od Richardsonów dom. Ich życie, tak odmienne od życia gospodarzy, zaczyna się z nim zlewać i burzyć starannie zbudowane rusztowanie podtrzymujące ich światopogląd.
Gdy przyjaciele Richardsonów chcą zaadoptować dziecko o chińskich korzeniach, wybucha wojna o prawa do opieki, która dzieli całe miasteczko i stawia Mię i Elenę po dwóch różnych stronach barykady. Nieufna wobec Mii i jej motywów, Elena jest zdeterminowana, by odkryć sekrety z jej przeszłości. Za swoją obsesję przyjdzie jej zapłacić nieoczekiwaną i druzgocącą cenę. Małe ogniska to powieść, która zgłębia wagę tajemnic, naturę sztuki i tożsamości oraz niemal zwierzęcą siłę matczynej miłości, jak również niebezpieczeństwa czyhające za przekonaniem, że trzymanie się zasad może nas obronić przed katastrofą.
"Bakhita"
Véronique Olmi
tł. Katarzyna Marczewska
Wydawnictwo Literackie
24.10
Bakhita – niewolnica, która została świętą. Literackie wydarzenie. Ścisły finał Nagrody Goncourtów. Ponad 100 000 egzemplarzy sprzedanych we Francji.
Z czarną jak heban skórą i oczami jak migdały była prawdziwą pięknością. A przy tym cennym łupem. Porwana w 1877 roku jako kilkuletnia dziewczynka z rodzinnej wioski w Darfurze na zachodzie Sudanu, zaznała wszelkich możliwych okrucieństw niewoli. Zapomniała, jak brzmiało jej imię, więc arabscy handlarze ludźmi nazwali ją przekornie Bakhita – Szczęściara. Wykupiona przez włoskiego konsula opuściła Afrykę, ale nie od razu stała się prawdziwie wolna. Dopiero wyrok weneckiego sądu w 1889 roku przyznał jej prawo do pełnego decydowania o sobie. Przyjęła chrzest i jako Józefina resztę życia spędziła w zakonie, odznaczając się wierną, pełną miłości, ciepła i troski służbą. Zmarła w 1947 roku, a w 2000 Jan Paweł II ogłosił ją świętą.
W tej pięknej, pozbawionej patosu i wysoko ocenionej przez francuską krytykę powieści o zniewoleniu i poszukiwaniu wolności, Véronique Olmi ukazuje powikłany los bohaterki, jej heroizm oraz wewnętrzną siłę, której ukryte źródło biło w kilku zaledwie wspomnieniach z rodzinnego domu. Jest to także powieść o miłości, bezgranicznym oddaniu i pokorze. O tym, jak zachować nadzieję i człowieczeństwo mimo przeżytych cierpień i traum.
"Joseph Conrad i narodziny globalnego świata"
Maya Jasanoff
tł. Krzysztof Cieślik, Maciej Miłkowski
Wydawnictwo Poznańskie
31.10
Joseph Conrad i narodziny globalnego świata łączy w sobie historię, biografię i relację z podróży. Maya Jasanoff, jedna z najlepiej zapowiadających się historyczek młodego pokolenia, podąża śladami Conrada i historii z jego czterech największych dzieł: Tajnego agenta, Lorda Jima, Jądra ciemności i Nostromo. W wizjonerskim stylu zgłębia życie i czasy Conrada, ukazując dwie burzliwe epoki globalizacji – współczesną i tę z przełomu XIX i XX wieku.
Joseph Conrad urodził się na terenie imperium rosyjskiego w 1857 roku jako Józef Teodor Konrad Korzeniowski. W wieku szesnastu lat porzucił Europę Środkową, by zostać marynarzem. W ciągu dwudziestu lat opłynął wszystkie morza świata, po czym zamieszkał na stałe w Anglii i chwycił za pióro. Obserwował wzbierający, nastawiony na rywalizację „nowy imperializm”, który panoszył się w niemal każdym zamieszkanym zakątku naszego globu. Przyglądał się również z bliska miejscom położonym „o trzysta mil od wszelkich poczt i telegrafów”. Widział hipokryzję, stojącą za najważniejszymi ideałami Zachodu.
W tej wykraczającej poza ramy gatunkowe, porywającej intelektualnie i głęboko ludzkiej publikacji wyruszamy z autorką w podróż do mrocznego jądra Conradowskiego świata – a stamtąd prosto do naszego własnego jądra ciemności.
"Służące do wszystkiego"
Joanna Kuciel-Frydryszak
Marginesy
17.10
Sprzątały, zmywały, froterowały, prały. Gotowały, cerowały, szyły. Współczuły, przytulały, kochały, ratowały. Ocierały łzy i nosy, bandażowały kolana i składały złamane serca. Bez nich zniknąłby niejeden dom, załamało niejedno życie.
Polskie „białe niewolnice” – zapomniana grupa kobiet z najniższej warstwy społecznej z pierwszej połowy XX wieku: niedoceniona, wykorzystywana, upokarzana i przemilczana do dziś. Wiejskie dziewczęta zaczynające służbę najczęściej w wieku lat piętnastu. Pozbawione prawa do urlopu i wypoczynku, na nogach od świtu do nocy. Zarabiające grosze.
Zaglądamy do ich kuchennych nyż w eleganckich kamienicach i patrzymy, co robią, gdy mają wychodne, obserwujemy je przy pracy i w sytuacji molestowania, wykorzystywania, a także wtedy, gdy muszą oddać swoje często nieślubne dzieci. Ale praca służącej to mimo wszystko awans i dotknięcie lepszego świata. Dla niektórych służba stanie się epizodem. Inne w rodzinie chlebodawców znajdą przyjaciół i opiekunów.
Pierwsza w naszym kraju książka, która opowiada o losach kobiet pracujących w Polsce w charakterze służących. To także opowieść o potrzebie dominacji lepiej urodzonych nad biedakami, o różnicach klasowych, tarciach i o zmieniającym się społeczeństwie.
"Buran. Kirgiz wraca na koń"
Wojciech Górecki
Czarne
31.10
W 1968 roku ukazało się pierwsze wydanie reportaży Ryszarda Kapuścińskiego Kirgiz schodzi z konia, pokłosie podróży autora po kaukaskich i środkowoazjatyckich republikach Związku Radzieckiego. Jak Azja Centralna i Kaukaz wyglądają dziś, pięćdziesiąt lat później i prawie trzydzieści po rozpadzie radzieckiego imperium? W jaki sposób Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan i Uzbekistan, których granice wyznaczają zasieki, pola minowe i drut kolczasty, odbudowują i przebudowują swoją tożsamość? Jak głęboko pamięć dramatycznych wydarzeń, w które zawsze obfitowała ich historia, odciska się na życiu mieszkańców Gruzji, Armenii i Azerbejdżanu?
Wojciech Górecki to wybitny znawca regionu i znakomity reporter, obdarzony zmysłem obserwacji, ciekawością i empatią. Dzięki temu tak trafnie potrafi opisywać złożony i dynamicznie zmieniający się poradziecki świat.
"Wróżąc z fusów. Reportaże z Turcji"
Marcelina Szumer-Brysz
Czarne
10.10
Od zawsze w rozdarciu – między Europą i Azją, islamem i świeckością, tradycją i nowoczesnością – również dziś Turcja stoi na rozdrożu. Schedę po ojcu narodu, Mustafie Kemalu Atatürku, do niedawna niepodzielnie królującym w tureckich sercach, przejmuje Recep Tayyip Erdoğan, przez wielu porównywany do złego ojczyma, który rozprawiając się bezwzględnie z politycznymi oponentami, szybko trwoni cywilizacyjne zdobycze swoich poprzedników. Albo – jak uważają inni – przywraca wspaniałą osmańską tradycję i istotę tureckiego ducha, który bez religii i rodziny byłby pusty.
Ale Turcja to nie tylko polityka. To również producent święcących międzynarodowe triumfy seriali telewizyjnych, nowy dom tysięcy syryjskich uchodźców, miejsce, w którym środowiska LGBT mają odwagę rozwinąć swoją tęczową flagę, ulubiony cel podróży spragnionych słońca i miłości, być może nowy potentat turystyki religijnej – to tu przecież kiełkowało chrześcijaństwo, tu mieszkali pierwsi święci, apostołowie, a nawet Maryja.
Warto zatem wzorem autorki odrzucić stereotypy i spojrzeć w twarz prawdziwej Turcji, która wciąż przyciąga i odpycha, niepokoi i fascynuje.
"Wywracanie kultury. O dandysach, hipsterach, mutantach"
Rafał Księżyk
Czarne
24.10
„Tam, gdzie stawką jest przetrwanie, wszelkie chwyty są dozwolone. Sztuczny gest, maska, brikolaż, improwizacja, akty magii i prywatne mity liczą się bardziej niż racjonalne rachuby. Drobiazgi ponad systemy. Paradoksy ponad prawa. Funkcjonalność ponad moralność. Estetyczny materializm ponad uduchowiony racjonalizm”.
Trzeba sobie radzić, stwierdza autor. A skoro uwiera nas i osacza kultura, można ją wywrócić. Tylko jak to zrobić? I za jaką cenę?
Podpowiedzi dostarcza ten błyskotliwy esej, którego bohaterowie na szok nowoczesności odpowiadają szykiem. Księżyk nawiguje swą książką po luce między dyskursem humanistycznym a popkulturową mitologią i próbuje przyjrzeć się tradycji i użyteczności takich zjawisk jak sztuka drażnienia, mit błyskawiczny, narcyzm kompensacyjny, patafizyka, ironiczny konformizm, dryfowanie, psychogeografia, przechwycenie, rytmanaliza, cool, Neo-HooDoo i inne.
"Wywracanie kultury" odległe jest jednak od teoretyzowania. Skupia się na perspektywie dnia codziennego, a wszystko ogniskuje się wokół trzech figur niedocenionych bohaterów nowoczesności: dandysa, hipstera i mutanta.