piątek, 27 kwietnia 2018

MIĘDZY NOWOŚCIAMI - maj 2018


Ej, zadowolona jestem. Wszyscy straszyli majem, a okazało się, że w moim przypadku nie ma takiego dramatu jak w kwietniu. Nie znalazłam ANI JEDNEJ KSIĄŻKI, którą muszę mieć na "już". Ale za to sporo innych ciekawych pozycji. Zapraszam.

W tym miesiącu moją uwagę najmocniej przykuwają, o dziwo, powieści historyczne. Wydawnictwo Poznańskie i Literackie oferują dwie książki dotyczące przeszłości Nowego Jorku. Golden Hill kusi mnie XVIII-wieczną historią miasta (ten okres jest stanowczo zbyt mało eksploatowany w porównaniu do wieku XIX), a Gorączka połączeniem tematyki kobiecej z historią medycyny. No i czy oparta na faktach opowieść o nosicielce bakterii Tyfusu nie brzmi fascynująco? Kolejna powieść historyczna to Malarka ptaków, czyli fabularyzowana biografia Elizabeth Gould.

Pozostając w krajach anglosaskich: w maju ukaże się najnowsza powieść bardzo modnego ostatnio pisarza  (a przy tym laureata licznych nagród), Juliana Barnesa, Jedyna historia. To niby kolejna opowieść o romansie starszej kobiety z młodym chłopakiem, ale w tym wypadku, wnioskując po opisie, ważniejsze dla autora jest to, jak taki związek wpływa na dalsze życie bohaterów, co im daje. Zapowiada się świetna, melancholijna lektura. Na polskim rynku pojawi się też inna nowa książka znanego (ale mi obcego) autora, a konkretnie zbiór opowiadań Jeffreya Eugenidesa, pt. Nowy dowód. Ja chyba jednak najpierw sięgnę po jego wcześniejsze powieści. Kolejny zbiór opowiadań z pewnością będzie dla wielu najważniejszą majową premierą, bowiem w nadchodzącym miesiącu Rebis wyda wcześniej niepublikowane (nie tylko po polsku) opowiadania Francisa Scotta Fitzgeralda pt. Dla ciebie mogę umrzeć.  Z kolei dzięki wydawnictwo Czytelnik ukaże się nominowana do Nagrody Bookera powieść Zbiornik 13. Mniej niż 100 swego czasu pisała o niezwykłej formie tej powieści i niezwykle mnie zaintrygowała. Jeszcze bardziej zaintrygowała mnie Poświata Michaela Chabona - na pewno wiecie już, że uwielbiam powieści quasibiograficzne i tej też na pewno nie przepuszczę. Dżiz, dopiero teraz zauważyłam, że w tym miesiącu cała zagranica w literaturze pięknej to Anglosasi. A więc chodźmy do Polski.

Tutaj bardzo czekam na najnowszą powieść mojej ukochanej Marty Kisiel. Tyle że Toń dość średnio przekonuje mnie, jeśli chodzi o zarys fabuły. Więc choć na pewno zaufam w końcu jednej z moich ulubionych polskich pisarek, to pewnie trochę wody upłynie, zanim sięgnę po tę książkę. Szybko nie przeczytam też nowej Masłowskiej (Inni ludzie), bo czekają jeszcze na mnie jej wcześniejsze dzieła. W maju dostaniemy do rąk drugą powieść nagrodzonej Paszportem Polityki za Jak pokochać centra handlowe Natalii Fiedorczuk, czyli Ulgę. Miałam wątpliwości, czy jej debiut naprawdę odkrywał jakieś nowe prawdy, i nie wiem, czy Ulga powie mi coś nowatorskiego o współczesnych trzydziestolatkach, ale pewnie kiedyś ją przeczytam, chociażby dla fenomenalnego stylu Fiedorczuk. W Maszkaronie Patrycja Pustkowiak (nominowana do Nagrody Nike za Nocne zwierzęta) podejmie temat kobiecych kanonów piękna i problemu samoakceptacji, a Tomasz Jastrun w Splocie słonecznym zaoferuje nam 49 dowcipnych opowiadanek.

Teraz literatura faktu. W maju ukaże się kolejna książka dla dzieci Anny Dziewit-Meller z cyklu Damy, dziewuchy, dziewczyny przybliżającego wybitne kobiece postaci z historii. Poprzedniej, jak zwykle, jeszcze nie czytałam, ale ta kusi mnie nawet chyba bardziej, bo w całości skupia się na  znanych podróżniczkach. Tematykę kobiecą porusza też zbiór reportaży pt. Przecież ich nie zostawię, dotykający pozornie dość wąskiego problemu żydowskich opiekunek do dzieci w czasie II wojny światowej. Pozornie, bo mam wrażenie, że autorki wyciągną z niego bardzo dużo treści, zwłaszcza że wśród nich znalazły się takie pisarki jak Sylwia Chutnik, Karolina Sulej czy Monika Sznajderman. Ostatnia polska pozycja non-fiction to reportaż Pawła Smoleńskiego o somalijskich kobietach, czyli Królowe Mogadiszu. Z książek zagranicznych bardzo ciekawią mnie wspomnienia chińskiej robotnicy Lijii Zhang pt. Socjalizm jest piękny. Ostatnio książki z i o Chinach zajmują ważne miejsce w moim serduszku, więc po tę też na pewno sięgnę. Najnowsza pozycja z Serii Amerykańskiej Czarnego, czyli traktujące o karze śmierci Laleczki skazańców również zapowiada się świetnie. Na deser zostawiłam prawdziwe cudo, czyli zbiór trzech esei Amosa Oza, autora jednej z moich najukochańszych książek, Opowieści o miłości i mroku. Do fanatyków porusza problemy palące nie tylko w Izraelu, więc mam nadzieję, że pisarz zawrze w nich jakieś naprawdę ciekawe myśli.


Znaleźliście tutaj coś dla siebie? A może czekacie na coś innego?


Marta


Książki w kolejności pojawiania się w tekście. Okładki i opisy pochodzą ze stron internetowych/materiałów prasowych wydawnictw.


"Golden Hill"
Francis Spufford
Wydawnictwo Poznańskie
09.05


Pewnego listopadowego wieczora, zmęczony tygodniami morskiej podróży Richard Smith wreszcie czuje upragniony grunt pod stopami, które poniosły go do kantoru przy ulicy Golden Hill. Wszystko przez weksel na zawrotną kwotę tysiąca funtów.

Jego posiadacz niechętnie mówi o swojej profesji. Chętnie za to korzysta z uroków życia młodego i tajemniczego awanturnika. Co w mig wyczuwają córki właściciela kantoru. Szarmancki, ale bezczelny, o iskrzącym się wzroku szybko zdobywa rozgłos, a Nowy Jork, który w XVIII wieku nie był jeszcze metropolią, huczy od plotek.

Powieść Francisa Spufforda, zarówno dzięki fabule, jak i językowi, pozwala nam cofnąć się w czasie. Do czasów pełnych przygód, awantur i odkrywania nieznanego. Do czasów wielkich opowieści i wielkich miłości. Do czasów, kiedy wszystko było możliwe.



"Gorączka"
Mary Beth Keane
Wydawnictwo Literackie
23.05


Oparta na faktach niepokojąca opowieść o Mary Mallon, której historia paraliżowała opinię publiczną w Stanach Zjednoczonych początku XX wieku. Media nazywały ją „najbardziej niebezpieczną kobietą w Ameryce”. Jaka była naprawdę?

Piętnastoletnia Irlandka przybija do brzegów ziemi obiecanej. Przykładna katoliczka, dziewczyna z ambicjami, pracowita, odważna. Marzy o tym, by zostać kucharką. Nowy Jork spełnia jej oczekiwania. Mary jest zaufaną gospodynią w kolejnych nowojorskich domach. Dostaje dobre referencje, a jej lody brzoskwiniowe uchodzą za przysmak. Poznaje Alfreda. Zakochuje się. Jest szczęśliwa...

Niczym mroczny żniwiarz podąża jednak za nią tyfus, kładąc się cieniem na jej życiu i karierze. W każdym domu, w którym gotuje, dochodzi do zarażeń gorączką tyfusową. Inspektor sanitarny, dr Soper, dopatruje się w tym nieszczęśliwym zrządzeniu losu pewnego schematu. Uważa, że Mary jest rzadkim przypadkiem nosiciela choroby. Kobieta zostaje aresztowana i przymusowo izolowana na Wyspie North Brother na East River. Jej przypadek jest szeroko dyskutowany i uznany za ważne odkrycie medyczne. Jedni uważają ją za ofiarę, inni za morderczynię.



"Malarka ptaków"
Melissa Ashley
Czarna Owca
23.05


Londyn, lata 20. XIX wieku. Młoda guwernantka zakochuje się w wymagającym i ambitnym geniuszu. Przy nim dojrzewa jako kobieta i artystka. Wyprzedza swoje czasy, łącząc wymogi życia artystycznego z rolami żony, kochanki, pomocnicy i matki. Doświadcza wszystkiego, co dla kobiet jej epoki stanowiło chleb powszedni – ciąże jedna po drugiej, poronienia, umierające dzieci, a jednocześnie na przekór konwenansom bierze udział w pionierskiej wyprawie do Australii. W złotych czasach odkryć przyrodniczych jej talent tchnął życie w ilustracje setek egzotycznych nowych gatunków ptaków, w tym sławnych zięb z Galapagos.

Malarka ptaków oddaje wreszcie głos pasjonującej postaci będącej kimś znacznie więcej niż tylko kobietą stojącą w cieniu mężczyzny. Elizabeth Gould wreszcie staje w centrum uwagi, na należnym jej miejscu.



"Jedyna historia"
Julian Barnes
Świat Książki
23.05



Historia miłosna przepełniona czystym pięknem, głębokim smutkiem i głęboką prawdą.

„Większość z nas ma tylko jedną jedyną historię do opowiedzenia. Nie chodzi mi o to, że w naszym życiu dzieje się tylko jedno coś: są niezliczone wydarzenia, które przekształcamy w niezliczone historie. Ale naprawdę liczy się tylko jedna historia, którą warto opowiedzieć. Ta jest moja.”

Pewnego lata w latach sześćdziesiątych, na przedmieściach południowego Londynu, Paul wraca z uniwersytetu w wieku dziewiętnastu lat. Matka namawia go do wstąpienia do klubu tenisowego. W turnieju w mieszanym debla gra z Susan Macleod, znakomitą zawodniczką, która ma czterdzieści osiem lat. Pewną siebie, ironiczną i zamężną, z dwiema prawie dorosłymi córkami. Staje się szybko również ciepłą towarzyszką, ich więź jest natychmiastowa. I wkrótce, nieuchronnie zostają kochankami. 

Po dziesięcioleciach Paul wspomina, jak się zakochali, jak wyzwolił Susan z nieudanego małżeństwa i jak - stopniowo, bezlitośnie - wszystko się rozpadało, a on sam starał się zrozumieć zawiłość i głębię ludzkiego serca. Jest to wstrząsająca opowieść o bezradności, oddaniu się i o tym, jak pamięć może nas oszukać, zawieść i zaskoczyć. Jak to ujął Paul: "pierwsza miłość ustawia Ci życie na zawsze".



"Nowy dowód"
Jeffrey Eugenides
Sonia Draga
09.05


Bestsellerowe powieści Jeffreya Eugenidesa udowodniły, że autor jest bystrym obserwatorem tak różnorodnych sfer życia, jak kryzys wieku dojrzewania, samopoznanie, miłość, czy rodzina. Przedstawione w Nowym dowodzie historie penetrują bogate i intrygujące obszary codzienności.

Ten zbiór prezentuje postaci stojące w obliczu kryzysów osobistych i narodowych. Spotkamy tu niespełnionego poetę, który zazdroszcząc bogactwa innym, podczas gwałtownego wzrostu cen nieruchomości zostaje malwersantem; klawikordzistę, którego marzenia o sztuce rozwiały się skonfrontowane z obowiązkami małżeńskimi i ojcowskimi; uczennicę szkoły średniej, która wiedziona chęcią wyrwania się spod wpływu imigranckiej rodziny i tradycji aranżowanych małżeństw podejmuje dramatyczną decyzję, wywracającą do góry nogami życie brytyjskiego fizyka.

To piękna proza z frapującą narracją i gęstą od zaskakujących pomysłów, jednocześnie zachowuje wdzięczną płynność stylu. Te opowiadania stanowią świadectwo rozwoju i dojrzałości wielkiego amerykańskiego pisarza.



"Dla ciebie mogę umrzeć i inne zagubione opowiadania"
F. Scott Fitzgerald
Rebis
15.05


Zbiór wcześniej niepublikowanych opowiadań F. Scotta Fitzgeralda, legendarnego amerykańskiego pisarza, autora Wielkiego Gatsby’ego, dziś czytywanego częściej niż kiedykolwiek przedtem.

Tytuł nawiązuje do słynnego określenia Gertrude Stein, „zagubione pokolenie”, do którego zaliczany jest Fitzgerald.

Autor nie tylko doskonałych powieści, lecz także krótszych form stanowiących kronikę ery jazzu, tworzył opowiadania przez całe życie. Wiele z zebranych w niniejszym tomie złożył w głównych czasopismach amerykańskich i chociaż zostały przyjęte, nigdy nie ukazały się drukiem. Kilka powstało jako propozycje na scenariusze filmowe, jednak nie doczekały się ekranizacji. Napisane w charakterystycznym dlań ciętym i zaskakującym stylu kreślą obraz środowisk filmowych, lekarskich, uniwersyteckich na tle realiów Nowego Jorku, Karoliny Północnej czy Hollywood lat 30. XX wieku, a jednak poruszają kwestie uniwersalne.

Wprowadzenie A.M. Daniel, badaczki twórczości Fitzgeralda, oraz jej wstępy do poszczególnych opowiadań, wzbogacone zdjęciami pisarza i jego rękopisów, stanowią nieocenione źródło wiedzy na temat jego życia, czasów, a także warsztatu.



"Zbiornik 13"
Jon McGregor
Czytelnik
15.05


Środek zimy, pierwsze lata XXI wieku. Przebywająca na wakacjach dziewczynka zaginęła w pagórkowatym terenie w sercu Anglii. Wieśniacy zostają wezwani do pomocy w poszukiwaniach obejmujących całe wrzosowiska, policja organizuje blokady dróg, a do spokojnej zazwyczaj wsi zjeżdżają tłumy reporterów.

Poszukiwania zaginionej trwają, a życie toczy się dalej; ludzie się rodzą, umierają, wracają, wyjeżdżają, zdradzają, bogacą i ubożeją., bo taka jest kolej rzeczy, bo tak musi być. Wobec tragedii niezmienna jest też przyroda - pod krokwiami stropu kościoła wiszą nietoperze, czaple pełnią straż w nurcie rzeki, kwiczoły gnieżdżą się stadami w koronach głogów, a w głębokich lasach buszują borsuki i lisy – parzą się i walczą, polują i umierają.




"Poświata"
Michael Chabon
W.A.B.
09.05


Marzenia o locie na księżyc, trauma holokaustu, wynalazcy, Żydzi i naziści, niezwykła amerykańska rodzina oraz galeria niezapomnianych postaci. Jeden z najwybitniejszych współczesnych amerykańskich pisarzy spisuje spowiedź swego dziadka, świadka stulecia, tworząc z mieszanki prawdy i zmyślenia fascynujący obraz burzliwej historii XX wieku.



"Toń"
Marta Kisiel
Uroboros
23.05


»Toń« to opowieść o tym, jak łatwo zniszczyć relacje międzyludzkie i jak trudno je odbudować, i najmocniejszych więziach, które rodzą się nie z podobieństw, lecz z różnic. Oraz o tym, że czasami trzeba odbyć podróż w czasie, aby się przekonać, kto przedkłada złoto i dzieła sztuki nad przyjaźń i lojalność.

Kiedy Dżusi Stern decyduje się oddać przysługę ciotce, jeszcze nie wie, że uruchomi lawinę wydarzeń, których nie da się już cofnąć. Trzpiotowata dziewczyna, jej poukładana siostra oraz kąśliwa ciotka nieoczekiwanie wplątują się w morderstwo — a to dopiero początek niebezpieczeństw, jakie na nie czyhają.

Przesiąknięta krwią i chciwością historia Wrocławia i Dolnego Śląska, rodzinne tajemnice i groza nie z tego świata. Bo dobra powieść zaczyna się od morderstwa, a później napięcie tylko rośnie.



"Inni ludzie"
Dorota Masłowska
Wydawnictwo Literackie
09.05


Miasto zatrute smogiem i pogardą, drogie auta, tanie relacje, wysokie aspiracje i najniższe pobudki. Z dzikich potoków hiphopowej nawijki wyłania się wizja współczesnej Warszawy najwyższej literackiej próby, zarazem poetycka i wulgarna, zabawna i mroczna. Tak potrafi tylko Dorota Masłowska.

"Inni ludzie" to gatunkowa hybryda, polifoniczny utwór-potwór, którego komiksowo uproszczone postacie, jak to u Masłowskiej, zdają się bohaterami posiłkowymi. Bo prawdziwym, najważniejszym bohaterem jest tu język, którym mówią (albo który mówi nimi): buzujący energią i dowcipem, a jednocześnie brutalny, kaleki, pełen niechęci i uprzedzeń. To w nim rozgrywa się erozja więzi, resztek wyższych uczuć i ludzkiej solidarności. To on, śmieszny i potworny jednocześnie, zadaje bolesne pytania o moment, w którym znaleźliśmy się jako wspólnota. Czy inni ludzie to nie przypadkiem my?



"Ulga"
Natalia Fiedorczuk
Wielka Litera
23.05


Życie Karoliny pewnie mogło wyglądać inaczej, być może nawet pięknie. Dzisiaj jej pozornie zgodne małżeństwo z jednym dzieckiem wiedzie żywot tyleż stateczny i uporządkowany, co przesycony nudą i niepokojem. I złością. Karolinie ciągle towarzyszy poczucie, że znajduje się w swoim mieszczańskim życiu jakby przypadkiem, jakby niezamierzenie.

Autorka przenikliwie portretuje pokolenie współczesnych trzydziestolatków, z jego pakietem bazowym: deweloperskim kredytem, stresującą pracą i średnio satysfakcjonującym życiem rodzinnym. Normalsi, karierowicze, młode i mniej młode mamuśki – to dystansujące etykiety, to nie o nas, to na pewno nie o mnie. Ale i my, prędzej lub później zakochujemy się, zdradzamy, robimy zakupy w hipermarkecie, zawozimy dzieci do szkoły i odwiedzamy teściów.

Świat opisany przez Fiedorczuk to gra kontrastów: tu miłość miesza się z seksem i przemocą, szczęście idzie w parze z depresją, a cierpienie przynosi ulgę. Rzeczywistość tej mocnej, dojrzałej i pięknej prozy to także lęki i koszmary kryjące się za cienkimi ścianami nowego budownictwa mieszkaniowego. To świat cielesny, somatyczny, dotkliwy, dlatego tak mocno czujemy każde przeczytane słowo. Powieść pochłania czytelnika, a Ulga zaciska się na szyi i chwyta za gardło.



"Maszkaron"
Patrycja Pustkowiak
Znak
21.05


Marianna to dziewczyna brzydka, niesympatyczna – i wcale za to nie przeprasza. I dlatego właśnie ją lubię.

Świetnie napisana, świeża i zabawna powieść, która może bardzo zaboleć.
Olga Wróbel, Kurzojady

Marianna jest brzydka. Brzydotą, która nie wywołuje współczucia – wyłącznie zdumienie i odrazę. Gdy miała pięć lat i jej dmuchane kółeczko zaczęło niebezpiecznie oddalać się od brzegu jeziora, czuła, że rodzice odetchnęli z nadzieją i ulgą. Przez kolejnych trzydzieści lat bardzo stara się zasłużyć na akceptację i nadać swojemu życiu sens, mimo że jest tak nieudana. Na próżno.

Teraz czuje już tylko gniew. Jak daleko może posunąć się człowiek, któremu przestało na czymkolwiek zależeć?



"Splot słoneczny"
Tomasz Jastrun
Czarna Owca
23.05


Zbiór 49 krótkich i bardzo krótkich opowiadań. Świat widziany jest oczami dorosłych, ale też dzieci i nastolatków. W tej plątaninie ludzkich losów współczesność miesza się z przeszłością, a fikcja z literackim wspomnieniem. Język opowieści jest prosty, czasami poetycki, a ironia i dyskretny dowcip są siłą tej prozy. Absurdalne sytuacje wypełniają ten świat i sprawiają, że śmiejemy się przez łzy. To książka do czytania w łóżku przed zaśnięciem, ale też w biegu, choćby w autobusie między przystankami.



"Damy, dziewuchy, dziewczyny. Podróże w spódnicy"
Anna Dziewit-Meller
Znak
14.05


Przedstawiamy numer specjalny naszego magazynu! Podróżujące damy, dziewuchy i dziewczyny łączą siły i dzielą się swoimi dokonaniami. Odkrywczynie i pionierki w końcu głośno opowiadają swoje historie. W tym numerze:

• korespondencja Nellie Bly – reporterki, która pobiła rekord „W 80 dni dookoła świata” 
• wywiad z Marią Czaplicką – badaczką Syberii, dobrą znajomą tamtejszych szamanów
• porady dla podróżniczek od Junko Tabei – pierwszej zdobywczyni Mount Everest 
• portret Sacagawei – tłumaczki i przewodniczki po Dzikim Zachodzie 
• fotoreportaż o Walentynie Tierieszkowej – pierwszej kobiecie w kosmosie

…oraz relacje wielu innych kobiet, które przemierzyły świat wzdłuż i wszerz. Poznaj nasze autorki i tak jak one odkrywaj nowe lądy!



"Przecież ich nie zostawię"
praca zbiorowa
Czarne
26.05


„To był pomysł z gatunku tych oczywistych, tych, które pewnego dnia przychodzą do głowy i budzą zdziwienie: Dlaczego nie wcześniej? Dlaczego dopiero teraz pomyślałyśmy o tym, by przywołać pamięć o żydowskich kobietach, które w czasie wojny poświęciły się opiece nad osieroconymi lub chorymi dziećmi i tak często, nie próbując się ratować, były z nimi aż do końca? 

Oddajemy w Państwa ręce książkę, w której osiem autorek napisało o kilkunastu z nich. Wśród bohaterek są kobiety lepiej i słabiej znane, są też takie, o których nie wiemy niemal niczego, znamy tylko imię, skrawek życia. Wybór, jakiego dokonały redaktorki, nie wyczerpuje oczywiście tematu. Chciałybyśmy, by nasza książka była tylko strażą przednią i by w ślad za nią powstały dalsze, poświęcone jeszcze innym spośród tych, o których nie wolno nam zapomnieć”.

Fragment wstępu


"Królowe Mogadiszu"
Paweł Smoleński
Czarne
18.05


Wyniszczona trwającą od dwudziestu pięciu lat wojną domową, sterroryzowana samobójczymi atakami terrorystycznymi, doświadczona klęską głodu Somalia od lat plasuje się w czołówce państw, w których panują najtrudniejsze warunki życia. Zagraniczni dziennikarze nie ruszają się nigdzie bez uzbrojonych po zęby ochroniarzy, ale miejscowi muszą radzić sobie sami. Niektórzy – tak jak Baszir, właściciel hoteli, w których zatrzymują się wszyscy zagraniczni goście w Mogadiszu – wierzą, że w Rogu Afryki jeszcze będzie lepiej. Wielu straciło nadzieję; poddali się, żyją z dnia na dzień, troszcząc się tylko o to, by zdobyć kolejną porcję khatu, narkotyku, który żuje dziewięćdziesiąt procent somalijskich mężczyzn.

Kobiety nie mogą sobie pozwolić na rezygnację – mają dzieci. W kraju legendarnej królowej Araueelo, która przed wiekami odsunęła mężczyzn od władzy, kobiety wciąż walczą o przetrwanie dla swoich rodzin. Wyplatają koszyki i maty z resztek starych worków wygrzebanych na wysypisku śmieci. Pracują w policji, zakładają organizacje wspierające uchodźców. Sprzedają khat na rogach ulic. W kolorowych czadorach, czasem przymierające głodem, ale wciąż piękne jak modelki. Królowe Mogadiszu.



"Socjalizm jest piękny"
Lijia Zhang
Prószyński i S-ka
24.05


Lijia Zhang, bystra i wesoła nastolatka, wbrew swej woli staje się robotnicą w fabryce produkującej rakietowe pociski balistyczne dalekiego zasięgu (ICBM). Każdego miesiąca musi stanąć w kolejce, aby przedłożyć fabrycznej "policji okresowej" materialny dowód, iż nie jest w ciąży. Podporządkowana opresyjnym procedurom obowiązującym na strzeżonym terenie oraz reżimowi politycznych szkoleń, Zhang w miarę dorastania coraz bardziej pozbywała się złudzeń co do "Chwalebnej Sprawy", jakiej ponoć służyli. Zaczęła uczyć się języka angielskiego. Z dumą afiszowała się intelektualną niezależnością – nosiła kolorowe ubrania w zachodnim stylu i pomagała w zorganizowaniu w Nankinie największej robotniczej demonstracji poparcia dla protestu na placu Tiananmen w 1989 roku. Zdając relację ze zmian we własnym prywatnym życiu, Zhang dostarcza jednocześnie zapis przełomowego przeobrażenia chińskiej ekonomii: jej fabryka, nadal produkując ICBM, wygrywa przetarg na wykonanie gigantycznego posągu Buddy z brązu, albowiem kraj ogarnęła gorączka poszukiwania zysków.



"Laleczki skazańców. Życie z karą śmierci"
Linda Polman
Czarne
09.05


Stany Zjednoczone, rok 1998. W planie dwadzieścia egzekucji, jedna co osiemnaście dni. Rok 1999. Trzydzieści pięć egzekucji, jedna co dziesięć dni. Rok później jedna co dziewięć.

Obecnie kara śmierci może być zasądzona w 31 z 50 stanów USA. Zastrzyk trucizny, krzesło elektryczne, komora gazowa, powieszenie, rozstrzelanie. Rodziny oglądające egzekucję przez szybę, relacje w prasie, opis ostatniego posiłku podany do wiadomości publicznej. Pod więzieniem ramię w ramię stoją przeciwnicy kary i jej zwolennicy. Ci drudzy, przy akompaniamencie zespołu country, w piknikowej atmosferze popijają piwo i wręczają dzieciom papierowe chorągiewki z hasłami popierającymi karę śmierci.

Holenderska reporterka Linda Polman opisuje skomplikowaną sytuację teksańskich skazańców na tle amerykańskiego systemu karnego. Rozmawia z kobietami, które zdecydowały się na małżeństwo z osadzonymi w celach śmierci, z lewicowymi aktywistami walczącymi z niehumanitarnym systemem sądowniczym, z pastorami przymykającymi oko na brutalne metody wymierzania sprawiedliwości, z kolekcjonerami „murderabiliów” z całego świata, a przede wszystkim z samymi więźniami, dla których kara śmierci jest często wybawieniem od trudnej codzienności więzienia.

To fascynująca, a zarazem przerażająca opowieść o tym, jak naprawdę działa amerykański system prawny i jak wiele emocji wzbudza kara śmierci w pozornie Zjednoczonych Stanach Ameryki.



"Do fanatyków. Trzy refleksje"
Amos Oz
Rebis
15.05


Co jest istotą fanatyzmu? Skąd się on bierze? A może jego ziarno tkwi w każdym z nas? Czy można mu jakoś przeciwdziałać?

Choć autor odnosi się do historii, kultury i uwarunkowań Izraela, jego refleksje są przejmująco uniwersalne i niezwykle aktualne. Zwraca się zaś przede wszystkim do tych czytelników, którzy nie podzielają jego poglądów. Wyraża niepokój o przyszłość, ale też nadzieję, że lepsza przyszłość jest możliwa. 

W świecie, w którym coraz silniej dają o sobie znać nacjonalizm i inne skrajne ideologie, warto wsłuchać się w jego głos.